In ‘n onlangse nasionaal-verteenwoordigende meningsopname blyk dat sowat 80% van Suid-Afrikaners uit die middel- en hoër ekonomiese klasse mismoedig oor die land se toekoms voel, berig Daily Maverick. Nege uit tien respondente wys die blaam aan korrupsie en misdaad toe, volgens die SA Blackout Report deur BrandMapp-Silverstone. Bydraende faktore is die regering se onbekwaamheid, kaderontplooiing en ‘n gebrek aan politieke wil, sê die respondente,

Uit die 1,500 deelnemers voorspel ongeveer die helfte beurtkrag sal nooit beëindig word nie.

Ses uit die tien deelnemers is van voorneme om nie in 2024 vir die ANC te stem nie. Hierdie is ‘n belangrike tendens, want dit dui op ernstige politieke implikasies van beurtkrag onder belastingbetalers. Die huidige regerende party trek sy leierskorps uit die middel- en hoër klasse.

Slegs 3% van die respondente toon aan dat beduidende sonkraginstallasies binne hul vermoë is.39% van huishoudings stel egter ondersoek in na sonkrag. “… 79% of respondents are planning to spend money to fight blackouts – and about half of them can spend more than R15,000 doing so,” sê die verslag. Klik hier om die volledige verslag te lees.

Boodskap van hoop?

Watter betekenisvolle boodskap van hoop het gemeentes in ‘n tyd soos hierdie?Die gevaar is natuurlik om in algemeenhede en soetsappige beloftes te verval. Selfs om te veel te sê kan ‘n slaggat wees.

In sy boek Thank you for being late waarin Thomas Friedman skryf oor die impak van hewige versnellings in ons lewens, beklemtoon hy hoe belangrik dit is om te stop, om asem te haal, om net daar te wees vir mense. In die middel van die oog van die storm van versnellings het ons iemand nodig om saam met ons “laat” te wees, nie so gejaag te wees nie, maar om stil te staan en te reflekteer oor wat gebeur. Hy verduidelik hoe mense wat laat was vir afsprake in sy gejaagde lewe eintlik ‘n geskenk was, wat so het hy tyd gekry om bietjie na te dink, te reflekteer, bestek op te neem.

Friedman skryf dat instelling ‘n “topsoil van trust” moet skep waar mense bymekaar kan wees, mekaar kan aanvul, en bemoediging by mekaar kan vind. Menslike konneksie is net so belangrik as tegnologiese vernuwing. Ons het ‘n plek van tuiskoms nodig.

Gemeentes is die konkrete nuwe mensheid wat God die Vader in Jesus Christus deur die krag van die Heilige Gees skep. 

Gemeentes kan dalk minder eie woorde gebruik, maar meer ‘n gemeenskap van ondersteuning, bemoediging en vertroosting wees. Dalk moet ons minder doen, en meer wees. Meer hartseer wees. Meer rou. Meer stories van verlies vertel. en nie haastig wees om rou, verlies en vrees vir die toekoms onder die mat in te vee nie.

Dit is nie verkeerd om mismoedig te wees nie. Kom ons praat daaroor en vertel mekaar daarvan. Stadig en langsaam.

Dalk kan ons ook mettertyd begin vertel wat ons hoop gee. Waaroor ons dankbaar is. Waarvoor ons oë in ‘n tyd soos hierdie oopgaan. Hoe ons mekaar kan bystaan. Terwyl ons dit doen, dink ons ook aan diegene wat nog minder as ons het. 

Ons doen dit in Jesus se Naam. Iemand vertel hoe hy in ‘n swart Amerikaanse gemeente gepreek het toe die krag afgaan. In die stikdonker vra hy of hy moet ophou preek? Toe roep iemand uit die gehoor: “Preach, brother, preach, so we can still see Jesus.”

Sonpanele en kragopwekkers kan tans help. Maar ons kan ook dieper op mense eerder as net dinge leer vertrou. Ons kan Christus vir mekaar wees. Gemeentes is belangriker as ooit.

In hierdie bydrae vertel ouderling Hercules Fourie van De Duin-gemeente in Port Elizabeth hoe hy nuwe visie en energie vir die voortbestaan van die gemeente gevind het, danksy nuwe geloofspraktyke en ‘n Bybels-geïnspireerde manier van dink oor gemeente-wees. 

Vyf jaar gelede was NG Kerk De Duin amper op die einde van sy pad.  Die destydse dominee het gestel dat hy meer lidmate begrawe het as wat daar nog oor was.  Al die lidmate was ouer mense en geen jong gesinne het meer ingetrek nie, daar was ook nie ‘n skool binne die gemeente-grense nie en die gemeenskap het begin verengels.

Met die aftrede van ons dominee, het ek begin dink aan hoe die gemeente afgesluit moet word. (Gelukkig is die einde van ‘n gemeente nie die einde van die Koninkryk nie.)  Die funksionele kerkgebou sou seker deur ‘n Engelse gemeente benut kon word?  Elke gemeente het seker maar ‘n lewensiklus en by ons is die seker nou die einde van ‘n era? In ons stad staan verskeie kerkgeboue wat in fabrieke of store omskep is nadat die ou woonbuurtes in besigheidsareas omskep is.  Dit is net ‘n kwessie van tyd, het ek gedink.

Ons kry toe ‘n nuwe dominee.  So ‘n drie-jaar-kontrak-dominee wat na aftrede soms nog betrokke bly.  Ek was oortuig dat drie jaar juis ‘n goeie tyd is om die gemeente finaal te sluit en by ‘n buurgemeente te amalgameer.  Dit is nou byna vanselfsprekend.

Die nuwe dominee het egter ander planne gehad.  Hy was nie bereid om met ‘doodsbegeleiding’ die gemeente toe te maak nie. (Nota: Die kerkraad het ook die nuwe predikante aangestel met die spesifieke opdrag om die gemeente te hervitaliseer – Red.)

Die eerste ding wat my opgeval het was ‘n kern teks of grondteks, wat hy vir die gemeente gegee het uit Ps. 1:1-3:

“Dit gaan goed met die mens wat nie die raad van goddeloses volg nie, nie met sondaars omgaan en met ligsinniges saamspan nie. Maar wat in die woord van die Here sy vreugde vind, dit dag en nag oordink. Hy is soos ‘n boom wat by waterstrome geplant is, wat op die regte tyd vrugte dra en waarvan die blare nie verdroog nie.  Hy is voorspoedig in alles wat hy aanpak.”

Die ‘boom by die waterstroom’ het ons logo geword.

Daar het egter ook iets anders gebeur.  Ons geloofsgewoontes het verander (vernuwe?).  Ons het op ‘n ander manier begin werk. Ons Bybelstudie het verander na “Wandel in die Woord”.  My tipiese (Protestantse) analise en beredenering van die Bybel het verander na: “wat hoor ek…”  Miskien het ons geleer om meer te luister en minder te praat?  Ons luister na God, na mekaar en na die gemeenskap.

Dit het die gevolg gehad dat ons “geroep en gestuur” as ons nuwe slagspreuk aangeneem het.  Dit het die hele kultuur van die gemeente begin verander.

Ons het natuurlik ook op jeug en jong volwassenes begin konsentreer.

Ek kan self nie glo dat ek 5 jaar gelede gereed was om die gemeente toe te maak nie.  Maar daardie ou ‘kultuur’ in daardie gemeente was nie ‘in pas’ met die ‘nuwe vereistes’ nie.

In ‘n sekere sin het ons dus die ou kultuur toegemaak en ‘n nuwe kultuur begin.  Dit is presies wat gereformeerd beteken.  Om te vernuwe. (nie altyd maklik nie!!)

Ons is nog lank nie klaar nie.  Die verskil is dat ek nie meer die gemeente wil toemaak nie. Ek wil nou help bou.

Tydens die onlangse vergadering van die Algemene Sinodale Moderamen (ASM) het die advies van die Algemene Taakspan Regte (ATR) oor die Koinonia Sinode van die Kairosbeweging gedien. Dit lui as volg en word aangehaal:

Die ATR adviseer as volg:

1. Alhoewel die skrywes en/of uitnodigings waarvan die ATR kennis geneem het, deurspek is met bekende kerkregtelike woorde en terme, kan hierdie byeenkoms niks meer wees as ‘n konferensie wat sake hanteer soos geadverteer.
2. Terwyl terme soos “nasionale sinode”, “stigtingsvergaderings”, “amptelike vergadering” en “geloofsbriewe” onder andere gebruik word, kan daar tydens hierdie byeenkoms geen bindende besluite geneem word wat die NG Kerk raak nie.
3. Die kerkorde maak voorsiening vir vier amptelike kerkvergaderings te wete kerkraad, ring, sinode en algemene sinode (Artikel 22, Kerkorde 2019). Slegs ‘n ring, ‘n sinode en die algemene sinode konstitueer aan die hand van geloofsbriewe van afgevaardigdes (Artikels 30.4, 33.4 en Reglement 4, Kerkorde 2019)
4. Die ATR bevestig weereens dat lidmate, ampsdraers en gemeentes wat beswaard voel oor bepaalde besluite van die Algemene Sinode gebruik behoort te maak van die kerklike middele wat die kerkorde bied – kerklike middele soos revisie, hantering van kerklike geskille, prosedurele besware, beskrywingspunte en gravamina.
5. Die ATR wys verder daarop:
   5.1 dat lidmate hulle lidmaatskap van ‘n NG gemeente beëindig deur middel van ‘n bedanking
   5.2 dat ‘n gemeente kan uittree uit kerkverband (ring en sinode) met die gevolg dat lidmaatskap van die NG Kerk beëindig word wat ook ‘n invloed het op diesulke predikante se bevoegdheid en die gemeente se voortbestaan. Sulke prosesse word deur die ring en sinode hanteer, in ag genome bv. die “universitas”-beginsel (Nota: die lidmate wat agterbly is die voortsetting van die gemeente)
   5.3 Sinodes kan met ‘n konsensusbesluit uit die Algemene Sinode tree aan die hand van Artikel 37.
6. Die ATR wys weer op die moontlike negatiewe gevolge vir lidmate en gemeentes indien ‘n eie sinode of kerk tot stand sou kom:
   6.1 Die voortbestaan van die oorspronklike gemeente (“universitas”-beginsel)
   6.2 Verlies van lidmaatskap van die NG Kerk
   6.3 Verlies van bevoegdheid en gevolglike beroepbaarheid van predikante
   6.4 Die verlies van bates en eiendomme
   6.5 Verlies aan die groter kerkverband met historiese verbintenisse.

Hierdie advies het gedien by die ASM-vergadering van 28 Februarie tot 2 Maart 2023.