Disability Awareness Sunday – 27 August 2023
Click here for a list activities around Diability Awareness Sunday
Author: MM
Kerk vier Vrouemaand in Augustus
Baie Suid-Afrikaners is maar net te dankbaar vir ‘n vakansiedag op 9 Augustus, sonder om stil te staan by wat ons op daardie dag vier.
Hierdie vakansiedag word sedert 1994 gevier en herdenk die optog van 1956 waar ongeveer 20 000 vroue na die Uniegebou in Pretoria gestap het en betoog het, met ‘n petisies van meer as 100 000 handtekeninge, en aangedring het op regte vir vroue.
Die vreeslose vroue het buite die gebou in stilte gestaan om hul stil stemme dik te maak, en so die toekoms verander.
Jaarliks dra ons Augustus op aan die vroue in ons land. Hierdie jaar fokus die Taakspan Gendergeregtigheid op die tema: Take up space. Terwyl ons hierdie maand die braafheid en prestasies van vroue in ons land vier, besef ons dat in die verlede en steeds nou, hulle braafheid en prestasies deur skeefgetrekte persepsies en gendervooroordeel oorskadu, onderdruk en afgemaak word as minderwaardig.
Ons dink hierdie maand aan vroue wat opstaan vir menswaardigheid, geregtigheid en billikheid vir almal en so hulle plek inneem, hulle self laat geld en hulle roeping uitleef.
Reis saam in Augustus met ‘n weeklikse Bybelstudie wat handel oor ‘n vrou in die Bybel wat haar stem laat geld het en haar spasie opgeneem het. Ons gaan kyk na die waardes wat ons by hulle leer, en inoefen hoe ons hierdie waardes kan uit oefen sodat ons getrou kan bly aan die visie van die vroue reg oor die jare: to “Take up space!”
Weekliks sal daar op Maandae ‘n Liturgiese wenk/gebed gestuur geplaas word op Facebook wat Sondae tydens die erediens gebruik kan word. Hierdie teks en tema sluit aan by die leesrooster.
Daar sal ook deur die week paar gedagtes oor ons karakter van die week geplaas word, sowel as praktiese idees hoe daar in Vrouemaand ‘n verskil gemaak kan word.
Al die materiaal, ‘n 5 weke Bybelstudie Handleiding, sowel as die sosiale media stukke is aflaaibaar by hierdie skakel.
Dis Augustus 2023 en ons vier 90 jaar van die Afrikaanse Bybel
Presies negentig jaar gelede is die eerste Afrikaanse Bybelvertaling op 27 Augustus 1933 landswyd feestelik ontvang. Die 90 ste verjaardag van die vertaling val hierdie jaar weer op 27 Augustus. Ons sal baie dankbaar wees as elke kerk en gemeente in die streek op daardie dag, of as hulle dalk ‘n ander datum wil gebruik, iets spesiaals sal maak van die 90ste verjaardag
Lees gerus hoe die bekende Dana Snyman vertel wat die 1933-Afrikaanse vertaling vir hom beteken.
Die Bybelgenootskap het wonderlike hulpmiddels, selfs ‘n preekskets, vir gebruik om die 90ste verjaardag van die Afrikaanse Bybel te vier – klik hier.
Hier is ‘n praktiese manier om ‘n verskil in kinders se lewens te maak – Nioma Venter
Gelowiges kan ‘n geweldige verskil maak in jong kinders se lewens. Dit hoef ook nie ingewikkeld te wees nie. Daar is bloot mense nodig wat ‘n verskil wil maak, daarby spanwerk en praktiese diens. Stig bv ‘n storievertelgroep om deur die vertel van stories vroeë geletterdheid by klein kinders aan te moedig.
Lees in hierdie onderhoud met ds Nioma Venter hoe eenvoudig dit is om ‘n groot verskil te maak.
Lees ook: Om ‘ n kind ‘n kans te gee
Deur stories deel en speel leer gemeentes hoe om ‘n verskil te maak
Ds Joe Janse van Rensburg vertel:
Die afgelope Junie/Julie-vakansie het lidmate van NG Gemeente Jeffreysbaai, Sherwood en Kraggakamma uitgereik na Nyathi (Transkei) vir om verkennend te gaan ontdek hoe ons ’n volhoubare verskil in die hierdie gemeenskap kan maak.
As ’n gemengde span van jonk tot oud, uit verskillende agtergronde en kulture, het die Here dit so beplan dat ons in ons diversitiet ’n wonderlike sinergie en eenheid kon beleef waar elkeen se unieke gawes gebruik is om die mense van Nyathi te dien.
Ons het met “Heartlines” se inistiatief gewerk met: What’s your Story? Dit het ons in staat gestel om met groter begrip, samehorigheid, vertroue en versoening deur middel van mense se stories verhoudings te kon bou. Ons het agtergekom dat stories nie-bedreigend is daar waar ons egte gesprekke kon voer om mekaar beter te verstaan nie.
Die span het veral stories van kinders, leiers en van manne en vroue uit die gemeenskap gehoor. In hierdie ontdekking het ons stories van armoede, afwesige ouers, stories van verliese en gebrokenheid gehoor en werklik besef: “Die oes is groot, maar die arbeiders min”.
In ons ontdekking het dit weer duidelik na vore gekom dat dissipelskap en leierskaptoerusting, asook die identifisering en bemagtiging van leiers in die gemeenskap die fokus moet wees. Ons wil ook nader aan die VGK kerk in Lusikisiki beweeg om hulle hande sterker te maak om die gemeenskap van Nyathi meer effektief te kan dien.
Ons kan baie geloofstories vertel oor hierdie afgelope uitreik, maar sommige stories can’t be taught, it must be caught en daarom nooi ons jou uit om nuwe stories saam met ons tydens ons volgende uitreik te kom ontdek.
Hou gerus die Grenspos dop vir meer inligting oor ons volgende uitreik.
Die Nyathi-uitreikspanm Julie 2023
Verwelkom kinders met gestremdhede in die erediens en gemeente
“Waarom sien ek so min kinders met gestremdhede in die kerk?”, vra Desirae Pillay haarself af. In haar daaglikse lewe en werk ontmoet sy dikwels ouers met gestremde kinders, en weet dat daar baie sulke kinders in Suid-Afrika is. Tog merk mens hierdie kinders minder in kerke op, meen sy.
Self ‘n ouer van ‘n gestremde kind, wil sy kerke graag in staat stel om hierdie kinders en hul gesinne te verwelkom:
- Tema 1: Wat wens ek kerke verstaan oor die opvoeding van kinders met gestremdhede?
- Tema 2: Beskikbare hulpmiddele
- Tema 3: Benaderings wat niks help nie
Desirae se bydraes verskyn op die webblad van RampUp, ‘n organisasie wat hul beywer om gemeentes te bemagtig om gestremde persone by bediening in te sluit. Besoek gerus hul webwerf ryk aan bronne en insiggewende insette.
Watter hoop is daar vir die donker?
In ‘n onlangse nasionaal-verteenwoordigende meningsopname blyk dat sowat 80% van Suid-Afrikaners uit die middel- en hoër ekonomiese klasse mismoedig oor die land se toekoms voel, berig Daily Maverick. Nege uit tien respondente wys die blaam aan korrupsie en misdaad toe, volgens die SA Blackout Report deur BrandMapp-Silverstone. Bydraende faktore is die regering se onbekwaamheid, kaderontplooiing en ‘n gebrek aan politieke wil, sê die respondente,
Uit die 1,500 deelnemers voorspel ongeveer die helfte beurtkrag sal nooit beëindig word nie.
Ses uit die tien deelnemers is van voorneme om nie in 2024 vir die ANC te stem nie. Hierdie is ‘n belangrike tendens, want dit dui op ernstige politieke implikasies van beurtkrag onder belastingbetalers. Die huidige regerende party trek sy leierskorps uit die middel- en hoër klasse.
Slegs 3% van die respondente toon aan dat beduidende sonkraginstallasies binne hul vermoë is.39% van huishoudings stel egter ondersoek in na sonkrag. “… 79% of respondents are planning to spend money to fight blackouts – and about half of them can spend more than R15,000 doing so,” sê die verslag. Klik hier om die volledige verslag te lees.
Boodskap van hoop?
Watter betekenisvolle boodskap van hoop het gemeentes in ‘n tyd soos hierdie?Die gevaar is natuurlik om in algemeenhede en soetsappige beloftes te verval. Selfs om te veel te sê kan ‘n slaggat wees.
In sy boek Thank you for being late waarin Thomas Friedman skryf oor die impak van hewige versnellings in ons lewens, beklemtoon hy hoe belangrik dit is om te stop, om asem te haal, om net daar te wees vir mense. In die middel van die oog van die storm van versnellings het ons iemand nodig om saam met ons “laat” te wees, nie so gejaag te wees nie, maar om stil te staan en te reflekteer oor wat gebeur. Hy verduidelik hoe mense wat laat was vir afsprake in sy gejaagde lewe eintlik ‘n geskenk was, wat so het hy tyd gekry om bietjie na te dink, te reflekteer, bestek op te neem.
Friedman skryf dat instelling ‘n “topsoil van trust” moet skep waar mense bymekaar kan wees, mekaar kan aanvul, en bemoediging by mekaar kan vind. Menslike konneksie is net so belangrik as tegnologiese vernuwing. Ons het ‘n plek van tuiskoms nodig.
Gemeentes is die konkrete nuwe mensheid wat God die Vader in Jesus Christus deur die krag van die Heilige Gees skep.
Gemeentes kan dalk minder eie woorde gebruik, maar meer ‘n gemeenskap van ondersteuning, bemoediging en vertroosting wees. Dalk moet ons minder doen, en meer wees. Meer hartseer wees. Meer rou. Meer stories van verlies vertel. en nie haastig wees om rou, verlies en vrees vir die toekoms onder die mat in te vee nie.
Dit is nie verkeerd om mismoedig te wees nie. Kom ons praat daaroor en vertel mekaar daarvan. Stadig en langsaam.
Dalk kan ons ook mettertyd begin vertel wat ons hoop gee. Waaroor ons dankbaar is. Waarvoor ons oë in ‘n tyd soos hierdie oopgaan. Hoe ons mekaar kan bystaan. Terwyl ons dit doen, dink ons ook aan diegene wat nog minder as ons het.
Ons doen dit in Jesus se Naam. Iemand vertel hoe hy in ‘n swart Amerikaanse gemeente gepreek het toe die krag afgaan. In die stikdonker vra hy of hy moet ophou preek? Toe roep iemand uit die gehoor: “Preach, brother, preach, so we can still see Jesus.”
Sonpanele en kragopwekkers kan tans help. Maar ons kan ook dieper op mense eerder as net dinge leer vertrou. Ons kan Christus vir mekaar wees. Gemeentes is belangriker as ooit.
“Waarom ek nie langer ons gemeente wil toemaak nie, ek wil nou help bou!”
In hierdie bydrae vertel ouderling Hercules Fourie van De Duin-gemeente in Port Elizabeth hoe hy nuwe visie en energie vir die voortbestaan van die gemeente gevind het, danksy nuwe geloofspraktyke en ‘n Bybels-geïnspireerde manier van dink oor gemeente-wees.
Vyf jaar gelede was NG Kerk De Duin amper op die einde van sy pad. Die destydse dominee het gestel dat hy meer lidmate begrawe het as wat daar nog oor was. Al die lidmate was ouer mense en geen jong gesinne het meer ingetrek nie, daar was ook nie ‘n skool binne die gemeente-grense nie en die gemeenskap het begin verengels.
Met die aftrede van ons dominee, het ek begin dink aan hoe die gemeente afgesluit moet word. (Gelukkig is die einde van ‘n gemeente nie die einde van die Koninkryk nie.) Die funksionele kerkgebou sou seker deur ‘n Engelse gemeente benut kon word? Elke gemeente het seker maar ‘n lewensiklus en by ons is die seker nou die einde van ‘n era? In ons stad staan verskeie kerkgeboue wat in fabrieke of store omskep is nadat die ou woonbuurtes in besigheidsareas omskep is. Dit is net ‘n kwessie van tyd, het ek gedink.
Ons kry toe ‘n nuwe dominee. So ‘n drie-jaar-kontrak-dominee wat na aftrede soms nog betrokke bly. Ek was oortuig dat drie jaar juis ‘n goeie tyd is om die gemeente finaal te sluit en by ‘n buurgemeente te amalgameer. Dit is nou byna vanselfsprekend.
Die nuwe dominee het egter ander planne gehad. Hy was nie bereid om met ‘doodsbegeleiding’ die gemeente toe te maak nie. (Nota: Die kerkraad het ook die nuwe predikante aangestel met die spesifieke opdrag om die gemeente te hervitaliseer – Red.)
Die eerste ding wat my opgeval het was ‘n kern teks of grondteks, wat hy vir die gemeente gegee het uit Ps. 1:1-3:
“Dit gaan goed met die mens wat nie die raad van goddeloses volg nie, nie met sondaars omgaan en met ligsinniges saamspan nie. Maar wat in die woord van die Here sy vreugde vind, dit dag en nag oordink. Hy is soos ‘n boom wat by waterstrome geplant is, wat op die regte tyd vrugte dra en waarvan die blare nie verdroog nie. Hy is voorspoedig in alles wat hy aanpak.”
Die ‘boom by die waterstroom’ het ons logo geword.
Daar het egter ook iets anders gebeur. Ons geloofsgewoontes het verander (vernuwe?). Ons het op ‘n ander manier begin werk. Ons Bybelstudie het verander na “Wandel in die Woord”. My tipiese (Protestantse) analise en beredenering van die Bybel het verander na: “wat hoor ek…” Miskien het ons geleer om meer te luister en minder te praat? Ons luister na God, na mekaar en na die gemeenskap.
Dit het die gevolg gehad dat ons “geroep en gestuur” as ons nuwe slagspreuk aangeneem het. Dit het die hele kultuur van die gemeente begin verander.
Ons het natuurlik ook op jeug en jong volwassenes begin konsentreer.
Ek kan self nie glo dat ek 5 jaar gelede gereed was om die gemeente toe te maak nie. Maar daardie ou ‘kultuur’ in daardie gemeente was nie ‘in pas’ met die ‘nuwe vereistes’ nie.
In ‘n sekere sin het ons dus die ou kultuur toegemaak en ‘n nuwe kultuur begin. Dit is presies wat gereformeerd beteken. Om te vernuwe. (nie altyd maklik nie!!)
Ons is nog lank nie klaar nie. Die verskil is dat ek nie meer die gemeente wil toemaak nie. Ek wil nou help bou.
‘n Paar grafieke wat vertel hoe dit met die NG Kerk gaan
Kerkspieël 2022, die vierjaarlikse opname in die NG Kerk, was ‘n groot sukses. Landwyd het meer as driekwart van gemeentes die vraelys voltooi – in Oos-Kaapland was die syfer 88% van gemeentes, die hoogste responskoers van al die sinodes van die NG Kerk.
Die eerste verwerkings van die data begin nou beskikbaar word. Hier is ‘n paar perspektiewe oor hoe dit tans met NG gemeentes gaan.
1. Krimpend of groeiend?
‘n Klein persentasie van gemeentes is krimpend of sterwend, maar die syfer het sedert 2004 gegroei. Heelwat gemeentes is steeds sterk op instandhouding gefokus, maar ‘n beduidende persentasie groei of groei dinamies. Die effek van 2022 is beslis deur Covid beïnvloed.
2. Gemeentelike inkomste
Hoewel sommige gemeentes se finansies groei, is die gebrek aan ekonomiese groei in Suid-Afrika en die impak daarvan op gemeentes tasbaar. Ons beleef ook demografiese skuiwe.
3. Gemeente en gemeenskap
Gesonde, dinamiese gemeentes reflekteer hul gemeenskap se samestelling. Gemeentes kan dus kies om nie ten gronde te gaan as daar ‘n vermindering in tradisionele lidmate plaasvind nie, maar die omliggende gemeenskap te bly bedien. Dit gebeur reeds in verskeie gemeentes.
4. Missionale gemeentes-wees
Hierdie is werklik ‘n positiewe, nuwe verbeelding wat in die NG Kerk groei.
Hoe lyk gemeentes wat floreer en gereed is om uitdagings van die toekoms te ontvang?
Hoe lyk gemeentes wat gereed is om teen die agtergrond van die onsekere toekoms te floreer en te bly floreer?
Die Taakspan Navorsing van die Algemene Sinode het ‘n steekproef by ‘n aantal gemeentes gedoen om te bepaal waarom hierdie gemeentes floreer. Die Taakspan sê:
Leraars en gemeentes word voortdurend uitgedaag om sin te maak van hul roeping en wat dit beteken om “kerk te wees” vandag; bewus van nuwe (en unieke) uitdagings en tendense wat posvat in ons gemeentes en gemeenskappe, ons land en in die wêreld.
Raakpunte
Wanneer hierdie gemeentes hul verhale vertel, is daar die volgende raakpunte. Al vyf gemeentes:
- … beklemtoon die belangrike rol wat gemeenteleiers speel in ‘n gemeente.
- … het doelbewus nagedink oor hulle roeping: op ‘n retraite gegaan, ‘n strategiese sessie of droomvergadering gehou, hulself afgesonder en/of met ‘n teks oordink.
- … het besef dat vernuwing, verandering, en/of aanpassing nodig is, selfs onafwendbaar is (Jy kan nie verandering forseer nie, maar jy kan dit ook nie keer nie).
- … het besluit om vas te hou aan hul gereformeerde identiteit, maar om dit op nuwe en innoverende maniere in te kleur en toe te pas in hul konteks.
- … het belangrike (roepings)vrae gevra soos: Hoe bedien ons sinvol? Wat gee vir ons bestaansreg? Wat is die grootste nood in die gemeenskap? Hoe kan ons ‘n verskil maak? Wat moet verander in die gemeente?
- … het teenkanting, terugslae, misverstande en/of kritiek beleef, en was eerlik oor die foute wat hul in die verlede gemaak het.
- … bevestig die waarde van deursigtigheid en integriteit in sulke prosesse.
- … het ‘n kort en kragtige visie of opsommende roepingsbeleid (Saam Jesus na Sy nuwe wêreld; Ons is hier om ‘n verskil te maak; Gered – Geseën – Gestuur; Oase van Jesusliefde).
- … fokus sterk op plaaslike betrokkenheid en plaaslike netwerke.
Nog opmerkings
- Al vyf narratiewe is stories van gemeentes wat groot kopskuiwe gemaak het in hul siening van lidmaattalle, finansies, fasiliteite, leierskap (en hiërargieë) en kerk-wees.
- Al vyf narratiewe is getuienisse van waartoe gemeentes in staat is wanneer hulle nuut dink oor die kerk en die bediening.
- Die gemeentes se stories bevestig dat interkulturele bediening en multi-talige eredienste moontlik is.
- Die stories beklemtoon opnuut die waarde van maatskaplike dienste.
- Die verhale bevestig dat die NG kerk veerkragtig en aanpasbaar is, en sonder twyfel ‘n beduidende verskil in gemeenskappe kan maak.
Hierdie is ‘n baie handige lys waardeur kerkrade kan werk. Hoe help dit jou gemeente?