Skip to main content

Verwelkom kinders met gestremdhede in die erediens en gemeente

“Waarom sien ek so min kinders met gestremdhede in die kerk?”, vra Desirae Pillay haarself af. In haar daaglikse lewe en werk ontmoet sy dikwels ouers met gestremde kinders, en weet dat daar baie sulke kinders in Suid-Afrika is. Tog merk mens hierdie kinders minder in kerke op, meen sy.

Self ‘n ouer van ‘n gestremde kind, wil sy kerke graag in staat stel om hierdie kinders en hul gesinne te verwelkom:

Desirae se bydraes verskyn op die webblad van RampUp, ‘n organisasie wat hul beywer om gemeentes te bemagtig om gestremde persone by bediening in te sluit. Besoek gerus hul webwerf ryk aan bronne en insiggewende insette.

Verbreding van teologiese opleiding vir bediening in gemeentes

Die NG Kerk het oor die laaste paar jaar ‘n wesenlike verbreding vir die opleiding van leiers in gemeentes geskep. Ons het nou predikante (ses jaar opleiding, toegerus vir die volle bediening in die kerk), diensleraars (opgelei vir toegespitste bediening onder leiding van ‘n predikant, bedienaars (kerkraadslede wat deeltyds deur die Hugenote kollege opgelei en deur ringe goedgekeur is om bv eredienste te lei of pastorale ondersteuning te hanteer) en standplaasleraars (opgelei vir spesialisbediening, bv aan dowes of spesifieke groepe).

Hier is meer inligting:

In hierdie video verduidelik dr Frederick Marais en ander dat God vandag steeds mense roep en hoe die verruimde model van teologiese opleiding in die NG Kerk werk.

Besoek www.seminarium.org.za om aansienlik meer inligting oor die verskillende opleidingsbane te bekom.

Watter hoop is daar vir die donker?

In ‘n onlangse nasionaal-verteenwoordigende meningsopname blyk dat sowat 80% van Suid-Afrikaners uit die middel- en hoër ekonomiese klasse mismoedig oor die land se toekoms voel, berig Daily Maverick. Nege uit tien respondente wys die blaam aan korrupsie en misdaad toe, volgens die SA Blackout Report deur BrandMapp-Silverstone. Bydraende faktore is die regering se onbekwaamheid, kaderontplooiing en ‘n gebrek aan politieke wil, sê die respondente,

Uit die 1,500 deelnemers voorspel ongeveer die helfte beurtkrag sal nooit beëindig word nie.

Ses uit die tien deelnemers is van voorneme om nie in 2024 vir die ANC te stem nie. Hierdie is ‘n belangrike tendens, want dit dui op ernstige politieke implikasies van beurtkrag onder belastingbetalers. Die huidige regerende party trek sy leierskorps uit die middel- en hoër klasse.

Slegs 3% van die respondente toon aan dat beduidende sonkraginstallasies binne hul vermoë is.39% van huishoudings stel egter ondersoek in na sonkrag. “… 79% of respondents are planning to spend money to fight blackouts – and about half of them can spend more than R15,000 doing so,” sê die verslag. Klik hier om die volledige verslag te lees.

Boodskap van hoop?

Watter betekenisvolle boodskap van hoop het gemeentes in ‘n tyd soos hierdie?Die gevaar is natuurlik om in algemeenhede en soetsappige beloftes te verval. Selfs om te veel te sê kan ‘n slaggat wees.

In sy boek Thank you for being late waarin Thomas Friedman skryf oor die impak van hewige versnellings in ons lewens, beklemtoon hy hoe belangrik dit is om te stop, om asem te haal, om net daar te wees vir mense. In die middel van die oog van die storm van versnellings het ons iemand nodig om saam met ons “laat” te wees, nie so gejaag te wees nie, maar om stil te staan en te reflekteer oor wat gebeur. Hy verduidelik hoe mense wat laat was vir afsprake in sy gejaagde lewe eintlik ‘n geskenk was, wat so het hy tyd gekry om bietjie na te dink, te reflekteer, bestek op te neem.

Friedman skryf dat instelling ‘n “topsoil van trust” moet skep waar mense bymekaar kan wees, mekaar kan aanvul, en bemoediging by mekaar kan vind. Menslike konneksie is net so belangrik as tegnologiese vernuwing. Ons het ‘n plek van tuiskoms nodig.

Gemeentes is die konkrete nuwe mensheid wat God die Vader in Jesus Christus deur die krag van die Heilige Gees skep. 

Gemeentes kan dalk minder eie woorde gebruik, maar meer ‘n gemeenskap van ondersteuning, bemoediging en vertroosting wees. Dalk moet ons minder doen, en meer wees. Meer hartseer wees. Meer rou. Meer stories van verlies vertel. en nie haastig wees om rou, verlies en vrees vir die toekoms onder die mat in te vee nie.

Dit is nie verkeerd om mismoedig te wees nie. Kom ons praat daaroor en vertel mekaar daarvan. Stadig en langsaam.

Dalk kan ons ook mettertyd begin vertel wat ons hoop gee. Waaroor ons dankbaar is. Waarvoor ons oë in ‘n tyd soos hierdie oopgaan. Hoe ons mekaar kan bystaan. Terwyl ons dit doen, dink ons ook aan diegene wat nog minder as ons het. 

Ons doen dit in Jesus se Naam. Iemand vertel hoe hy in ‘n swart Amerikaanse gemeente gepreek het toe die krag afgaan. In die stikdonker vra hy of hy moet ophou preek? Toe roep iemand uit die gehoor: “Preach, brother, preach, so we can still see Jesus.”

Sonpanele en kragopwekkers kan tans help. Maar ons kan ook dieper op mense eerder as net dinge leer vertrou. Ons kan Christus vir mekaar wees. Gemeentes is belangriker as ooit.

“Waarom ek nie langer ons gemeente wil toemaak nie, ek wil nou help bou!”

In hierdie bydrae vertel ouderling Hercules Fourie van De Duin-gemeente in Port Elizabeth hoe hy nuwe visie en energie vir die voortbestaan van die gemeente gevind het, danksy nuwe geloofspraktyke en ‘n Bybels-geïnspireerde manier van dink oor gemeente-wees. 

Vyf jaar gelede was NG Kerk De Duin amper op die einde van sy pad.  Die destydse dominee het gestel dat hy meer lidmate begrawe het as wat daar nog oor was.  Al die lidmate was ouer mense en geen jong gesinne het meer ingetrek nie, daar was ook nie ‘n skool binne die gemeente-grense nie en die gemeenskap het begin verengels.

Met die aftrede van ons dominee, het ek begin dink aan hoe die gemeente afgesluit moet word. (Gelukkig is die einde van ‘n gemeente nie die einde van die Koninkryk nie.)  Die funksionele kerkgebou sou seker deur ‘n Engelse gemeente benut kon word?  Elke gemeente het seker maar ‘n lewensiklus en by ons is die seker nou die einde van ‘n era? In ons stad staan verskeie kerkgeboue wat in fabrieke of store omskep is nadat die ou woonbuurtes in besigheidsareas omskep is.  Dit is net ‘n kwessie van tyd, het ek gedink.

Ons kry toe ‘n nuwe dominee.  So ‘n drie-jaar-kontrak-dominee wat na aftrede soms nog betrokke bly.  Ek was oortuig dat drie jaar juis ‘n goeie tyd is om die gemeente finaal te sluit en by ‘n buurgemeente te amalgameer.  Dit is nou byna vanselfsprekend.

Die nuwe dominee het egter ander planne gehad.  Hy was nie bereid om met ‘doodsbegeleiding’ die gemeente toe te maak nie. (Nota: Die kerkraad het ook die nuwe predikante aangestel met die spesifieke opdrag om die gemeente te hervitaliseer – Red.)

Die eerste ding wat my opgeval het was ‘n kern teks of grondteks, wat hy vir die gemeente gegee het uit Ps. 1:1-3:

“Dit gaan goed met die mens wat nie die raad van goddeloses volg nie, nie met sondaars omgaan en met ligsinniges saamspan nie. Maar wat in die woord van die Here sy vreugde vind, dit dag en nag oordink. Hy is soos ‘n boom wat by waterstrome geplant is, wat op die regte tyd vrugte dra en waarvan die blare nie verdroog nie.  Hy is voorspoedig in alles wat hy aanpak.”

Die ‘boom by die waterstroom’ het ons logo geword.

Daar het egter ook iets anders gebeur.  Ons geloofsgewoontes het verander (vernuwe?).  Ons het op ‘n ander manier begin werk. Ons Bybelstudie het verander na “Wandel in die Woord”.  My tipiese (Protestantse) analise en beredenering van die Bybel het verander na: “wat hoor ek…”  Miskien het ons geleer om meer te luister en minder te praat?  Ons luister na God, na mekaar en na die gemeenskap.

Dit het die gevolg gehad dat ons “geroep en gestuur” as ons nuwe slagspreuk aangeneem het.  Dit het die hele kultuur van die gemeente begin verander.

Ons het natuurlik ook op jeug en jong volwassenes begin konsentreer.

Ek kan self nie glo dat ek 5 jaar gelede gereed was om die gemeente toe te maak nie.  Maar daardie ou ‘kultuur’ in daardie gemeente was nie ‘in pas’ met die ‘nuwe vereistes’ nie.

In ‘n sekere sin het ons dus die ou kultuur toegemaak en ‘n nuwe kultuur begin.  Dit is presies wat gereformeerd beteken.  Om te vernuwe. (nie altyd maklik nie!!)

Ons is nog lank nie klaar nie.  Die verskil is dat ek nie meer die gemeente wil toemaak nie. Ek wil nou help bou.

‘n Paar grafieke wat vertel hoe dit met die NG Kerk gaan

Kerkspieël 2022, die vierjaarlikse opname in die NG Kerk, was ‘n groot sukses. Landwyd het meer as driekwart van gemeentes die vraelys voltooi – in Oos-Kaapland was die syfer 88% van gemeentes, die hoogste responskoers van al die sinodes van die NG Kerk.

Die eerste verwerkings van die data begin nou beskikbaar word. Hier is ‘n paar perspektiewe oor hoe dit tans met NG gemeentes gaan. 

1. Krimpend of groeiend?

‘n Klein persentasie van gemeentes is krimpend of sterwend, maar die syfer het sedert 2004 gegroei. Heelwat gemeentes is steeds sterk op instandhouding gefokus, maar ‘n beduidende persentasie groei of groei dinamies. Die effek van 2022 is beslis deur Covid beïnvloed.

2. Gemeentelike inkomste

Hoewel sommige gemeentes se finansies groei, is die gebrek aan ekonomiese groei in Suid-Afrika en die impak daarvan op gemeentes tasbaar. Ons beleef ook demografiese skuiwe.

3. Gemeente en gemeenskap

Gesonde, dinamiese gemeentes reflekteer hul gemeenskap se samestelling. Gemeentes kan dus kies om nie ten gronde te gaan as daar ‘n vermindering in tradisionele lidmate plaasvind nie, maar die omliggende gemeenskap te bly bedien. Dit gebeur reeds in verskeie gemeentes.

4. Missionale gemeentes-wees

Hierdie is werklik ‘n positiewe, nuwe verbeelding wat in die NG Kerk groei.

Hoe lyk gemeentes wat floreer en gereed is om uitdagings van die toekoms te ontvang?

Hoe lyk gemeentes wat gereed is om teen die agtergrond van die onsekere toekoms te floreer en te bly floreer?

Die Taakspan Navorsing van die Algemene Sinode het ‘n steekproef by ‘n aantal gemeentes gedoen om te bepaal waarom hierdie gemeentes floreer. Die Taakspan sê:

Leraars en gemeentes word voortdurend uitgedaag om sin te maak van hul roeping en wat dit beteken om “kerk te wees” vandag; bewus van nuwe (en unieke) uitdagings en tendense wat posvat in ons gemeentes en gemeenskappe, ons land en in die wêreld.

Raakpunte

Wanneer hierdie gemeentes hul verhale vertel, is daar die volgende raakpunte. Al vyf gemeentes:

  • …  beklemtoon die belangrike rol wat gemeenteleiers speel in ‘n gemeente.
  • … het doelbewus nagedink oor hulle roeping: op ‘n retraite gegaan, ‘n strategiese sessie of droomvergadering gehou, hulself afgesonder en/of met ‘n teks oordink.
  • … het besef dat vernuwing, verandering, en/of aanpassing nodig is, selfs onafwendbaar is (Jy kan nie verandering forseer nie, maar jy kan dit ook nie keer nie).
  • … het besluit om vas te hou aan hul gereformeerde identiteit, maar om dit op nuwe en innoverende maniere in te kleur en toe te pas in hul konteks.
  • … het belangrike (roepings)vrae gevra soos: Hoe bedien ons sinvol? Wat gee vir ons bestaansreg? Wat is die grootste nood in die gemeenskap? Hoe kan ons ‘n verskil maak? Wat moet verander in die gemeente?
  • … het teenkanting, terugslae, misverstande en/of kritiek beleef, en was eerlik oor die foute wat hul in die verlede gemaak het.
  • … bevestig die waarde van deursigtigheid en integriteit in sulke prosesse.
  • … het ‘n kort en kragtige visie of opsommende roepingsbeleid (Saam Jesus na Sy nuwe wêreld; Ons is hier om ‘n verskil te maak; Gered – Geseën – Gestuur; Oase van Jesusliefde).
  • … fokus sterk op plaaslike betrokkenheid en plaaslike netwerke.

Nog opmerkings

  • Al vyf narratiewe is stories van gemeentes wat groot kopskuiwe gemaak het in hul siening van lidmaattalle, finansies, fasiliteite, leierskap (en hiërargieë) en kerk-wees.
  • Al vyf narratiewe is getuienisse van waartoe gemeentes in staat is wanneer hulle nuut dink oor die kerk en die bediening.
  • Die gemeentes se stories bevestig dat interkulturele bediening en multi-talige eredienste moontlik is. 
  • Die stories beklemtoon opnuut die waarde van maatskaplike dienste.
  • Die verhale bevestig dat die NG kerk veerkragtig en aanpasbaar is, en sonder twyfel ‘n beduidende verskil in gemeenskappe kan maak.

 Hierdie is ‘n baie handige lys waardeur kerkrade kan werk. Hoe help dit jou gemeente?

Drie opgeleide bedienaars in Tarkastad bevestig

Drie bedienaars wat hul opleiding suksesvol by die Hugenote Kollege voltooi het, is op 19 Februarie 2023 te Tarkstad deur dr André Oosthuizen bevestig. Vlnr staan André Oosthuizen, Cornette van Heerden, Thea Wait en Elorina du Plessis

“Bedienaars” is kerkraadslede wat vir spesifieke bedieningstake deur die Hugenote Kollege opgelei word, en dan deur kerkrade aangewend kan word om bv eredienste te lei of pastorale ondersteuning te lewer. Die deeltydse studie duur een jaar. Studente word deur ‘n plaaslike leraar as mentor begelei. ‘n Sertifikaat word by voltooiing van die opleiding aan elke bedienaar oorhandig. 

Bedienaars is ‘n besondere instrument om bedieningskapasiteit in gemeentes te verhoog, en kan ook dienste in plaaslike gemeentes lewer wat nie langer ‘n leraar kan bekostig nie. Dit is die vrug van die NG Kerk se nuwe opleidings- en ampsmodel wat in 2019 deur die Algemene Sinode goedgekeur is.

Die kleine Tarkastad-gemeente het op inisiatief van die tydelik-deeltydse leraar, dr André Oosthuizen, begin om drie bedienaars op te lei. Groot was die dankbaarheid toe hierdie drie bedienaars tydens die erediens op 19 Februarie 2023 as kerkraadslede in die rol van bedienaars bevestig is.

Wat presies is Bedienaars en hoe werk die sisteem? In die kort video hieronder verduidelik dr André du Toit, dekaan van Teologie by die Hugenote Kollege, aan die gemeente van Tarkastad hoe die sisteem werk:

Die besondere verhaal van die Gariepdam

Die Gariepdam is ‘n bron van lewe op vele vlakke in die Oos-Kaap. Danksy die Ovistontonnel wat die dam met die Groot Visrivier verbind, word die landboupotensiaal van groot dele van die Oos-Kaapse Karoo verwesenlik. Water vloei ook na die Sondagsriviervallei, en daarvandaan – via die Nooitgedachtskema – na die droogtegeteisterde Nelson Mandelabaai. Sonder hierdie water sou dié metropool nou letterlik sonder water wees.

Die hidro-elektriese kragopwekkingseenheid dra boonop by tot die Oos-Kaapse kragnetwerk.

Waar kom hierdie dam, die grootste dam in Suid-Afrika, vandaan? Joernalis Juliette du Toit van Cradock vertel die besondere geskiedenis, wat selfs verbind kan word met die noodsaak om vertroue in die SA-ekonomie na Sharpeville te bevestig.

Sy neem ons ook op ‘n reis deur die damwal. Lees die artikel wat aanlyn by Daily Maverick verskyn het. 

Burgersdorp-gemeente vra dringend hulp met koste van herstelwerk

Die koepel van die NG Kerk Burgersdorp se pragtige klassieke kerkgebou het in die hartjie van Covid-tyd aan die brand geslaan en ernstige skade aan die kerkgebou aangerig. Brandende materiaal het in die liturgiese ruim geland en verdere verwoesting aangerig. Die herstel beloop miljoene.

Burgersdorp het finansiële hulp met die herstelkoste nodig. Elke bydrae, hoe groot of klein, maak ‘n verskil.

Tot hul skok en afgryse moes die kerkraad na die brand uitvind dat die kerkgebou onderverseker was. ‘n Lang stryd het gevolg, omdat die versekeraar die kerk se waarde uitermate hoog gestel het. Uiteindelik is die vervangingswaarde meer realisties bepaal, maar bly die kerkgebou steeds onderverseker. Dit beteken dat die versekeraar slegs vir ‘n gedeelte van die herstelkoste instaan.

Hoewel die gemeente wel van ‘n korttermyn-konsultant gebruik gemaak het, rus die onus op die eienaar om die waarde van die eiendom korrek te bepaal. Dit is ‘n dure les, sê die kerkraad, en moedig ander gemeentes aan om dadelik na hul versekerde waardes te kyk.

Die gemeente het self fondse bymekaargemaak, maar staar steeds ‘n tekort van drie miljoen rand op die herstelwerk in die gesig.

In die lig hiervan neem hulle vrymoedigheid om ander gemeentes, ringe, sinodes en individuele donateurs te nader om ‘n bydrae te maak. Die kerkraad (skrywe) het ‘n spesiale bankrekening geopen waarin bydraes betaal kan word:

Ramp en Boufonds – NG Kerk Burgersdorp

FNB

Rekeningnommer: 6302 4501 876

Takkode 210554

Herstelwerk het reeds begin. die argitek is Anton Roodt, die kontrakteur Bert Griffioen van AJ Renovatum en die bourekenaar Martin Nel.

Die gemeente hou hul eredienste sedertdien in die naasliggende kerksaal.

Anchor of Hope Community Development benodig hulp

Die voormalige PE-Sentraal gemeente, deesdae Anchor of Hope, wat sy fokus na die hele gemeenskap van die sentrale stadsgebied verskuif het, benodig dringend rekenaartoerusting vir die opleidingsprogramme van volwassenes wat nie oor vaardighede beskik nie.

Da Gillie Noeth van Anchor of Hope skryf:

Ons het dringend ‘n goeie data-projektor nodig in ons rekenaarkamer vir ons rekenaar opleiding.  ‘n Nuwe data projektor sal ongeveer R10 000 kos. Hierdie projektor kan bv help.

Verder is ons rekenaars vir die rekenaaropleiding ook baie oud en verskriklik stadig.  As ons ten minste net SSD hardeskywe (256GB) kan insit, sal dit ons al klaar baie help. Ons het ongeveer 10 van hierdie hardeskywe nodig – elk kos R500.

Hoe lyk dit? wie kan help? Kontak Gillie by gilliam@webafrica.org.za.